Viêm phế quản phổi là gì? Triệu chứng, nguyên nhân và điều trị hiệu quả

Viêm phế quản phổi là bệnh hô hấp thường gặp, đặc biệt khi thời tiết giao mùa. Nếu không điều trị sớm, kịp thời sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, đe dọa tính mạng người bệnh, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và cuộc sống sinh hoạt của người bệnh. Vậy viêm phế quản phổi là bệnh gì, triệu chứng nhận biết, nguyên nhân gây bệnh, biến chứng, cách điều trị và phòng ngừa như thế nào? Cùng tìm hiểu ngay sau đây nhé!

Viêm phế quản phổi là gì?

Viêm phế quản phổi là tình trạng phế quản, phế nang phổi bị viêm khu trú thành từng mảng, có thể gây ảnh hưởng đến thùy phổi và làm chức năng của phổi bị suy yếu. Một vài trường hợp, nếu không phát hiện bệnh sớm và có biện pháp điều trị kịp thời, bệnh chuyển biến nặng hơn gây áp xe phổi. Bên cạnh đó, bệnh có thể tạo dịch ở bên trong màng phổi gây ra hiện tượng phù nề. Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, người lớn tuổi và những người có hệ miễn dịch kém.

Viêm phế quản phổi trải qua các giai đoạn khác nhau từ khởi phát đến tàn phát. Giai đoạn khởi phát, bệnh có các triệu chứng tương tự với viêm đường hô hấp, hoặc có thể khởi phát đột ngột với những triệu chứng chán ăn, chướng bụng, thở khò khè kèm theo tình trạng tím tái… Đến giai đọa tàn phát, người bệnh sẽ bị sốt cao, mê man, co giật… Nếu không được điều trị kịp thời có thể gây biến chứng nguy hiểm.

Tìm hiểu thêm: Viêm phế quản là bệnh gì? Có khác viêm phế quản phổi không?

Nguyên nhân gây bệnh viêm phế quản phổi

Nguyên nhân chính gây bệnh viêm phế quản phổi là các loại vi khuẩn, virus gây bệnh như Klebsiella pneumoniae, Staphylococcus aureus, Pseudomonas, Proteus, Escherichia coli, Haemophilus,…

Ngoài nguyên nhân chính còn có một số yếu tố làm tăng nguy cơ bị viêm phế quản phổi, những nguy cơ đó là:

• Trẻ nhỏ dưới 2 tuổi và người già từ 65 tuổi trở đi có nguy cơ bị viêm phế quản phổi cao hơn người bình thường. Khi bị bệnh, những đối tượng này cũng có nguy cơ bị biến chứng nặng hớn.
• Người có bị suy giảm miễn dịch, sức đề kháng thấp rất dễ bị viêm phế quản phổi và các bệnh lý khác.
• Những người có lối sống sinh hoạt thiếu khoa học, ăn uống không đủ chất, ăn uống thất thường hoặc có thói quen hút thuốc lá, uống rượu bia… có nguy cơ cao bị viêm phế quản phổi.
• Công việc thường xuyên phải tiếp xúc với khói bụi, hóa chất, môi trường bị ô nhiễm, làm trong bệnh viện… là yếu tố tăng nguy cơ bị viêm phế quản phổi.
• Những người đang hoặc trước đó dùng thuốc kháng sinh, người mới bị chấn thương, phẫu thuật hoặc đang bị cảm cúm, cảm lạnh, hen phế quản, giãn phế quản, đang bị các bệnh về tim mạch, rối loạn miễn dịch, bị tiểu đường, đang dùng thuốc ức chế miễn dịch….
• Thời tiết thay đổi thất thường, đột ngột từ nóng sang lạnh hoặc ngược lại, độ ẩm thấp làm cho hệ miễn dịch bị suy giảm, là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn, virus gây bệnh tấn công gây viêm phế quản phổi và nhiều bệnh lý hô hấp khác.

Triệu chứng viêm phế quản phổi

Tùy thuộc vào tình trạng bệnh, tuổi tác, bệnh lý kèm theo mà viêm phế quản phổi có các triệu chứng, dấu hiệu nhận biết khác nhau. Triệu chứng viêm phế quản phổi ở người có hệ miễn dịch yếu, người già, trẻ nhỏ thường nặng hơn so với người bình thường.

Những triệu chứng viêm phế quản phổi điển hình gồm:

• Sốt
• Đau đầu đau cơ
• Ho có đờm, thậm chí có thể là ho ra máu
• Khó thở
• Chóng mặt, ớn lạnh, rét run, vã mồ hôi, buồn nôn và nôn, ăn không ngon miệng
• Đuối sức, đau ngực, mệt mỏi
• Lú lẫn, mất nhận thức nếu xảy ra tình trạng suy hô hấp và nhiễm trùng, đặc biệt xảy ra ở người lớn tuổi

Chẩn đoán viêm phế quản phổi

Những triệu chứng của viêm phế quản phổi dễ bị nhầm lẫn với các bệnh hô hấp khác nên nhiều người chủ quan nghĩ mình chỉ bị cảm lạnh, cảm cúm bình thường. Chỉ đến khi bệnh chuyển biến nặng mới đến bệnh viện kiểm tra khiến cho việc điều trị bệnh gặp khó khăn hơn. Do đó, khi có những dấu hiệu nghi ngờ bị viêm phế quản phổi, người bệnh nên đến bệnh viện thăm khám để được bác sĩ chẩn đoán chính xác nhất.

Những kỹ thuật chẩn đoán viêm phế quản phổi gồm:

• Chụp X-quang: Hình ảnh X-quang sẽ cho thấy tình trạng viêm nhiễm, khí tích tụ ở quanh phổi.
• Chụp CT ngực: Chụp CT phổi bác sĩ sẽ đánh giá được một cách chi tiết nhưng mô phổi đang bị tổn thương.
• Nội soi phế quản: Kiểm tra tình trạng phổi, đường dẫn khí và các bệnh hô hấp khác như viêm phế quản, viêm phổi…
• Xét nghiệm máu: Dựa vào kết quả xét nghiệm máu, bác sĩ sẽ biết được lượng bạch cầu bị giảm hay tăng bất thường, từ đó đưa ra được kết luận người bệnh có bị nhiễm trùng do vi khuẩn không.
• Đo oxy xung: Kỹ thuật chẩn đoán viêm phế quản phổi này không xâm lấn, khá đơn giản, giúp đo phần trăm oxy ở trong máu. Nếu kết quả đo xung oxy càng thấp thì mức oxy trong máu càng thấp và phế phổi đang bị tổn thương.
• Cấy đờm: Phát hiện được dịch đờm có bị nhiễm khuẩn hay không, nhờ vậy mà xác định được tình trạng viêm phế quản phổi.
• Khí máu động mạch: Hỗ trợ xác định được nồng độ oxy ở trong máu của người bệnh.

Biến chứng của bệnh viêm phế quản phổi

Viêm phế quản phổi nếu không được phát hiện và điều trị đúng kịp thời thì có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng của người bệnh. Những biến chứng viêm phế quản phổi nguy hiểm có thể gặp phải gồm:

• Suy hô hấp: Quá trình trao đổi oxy, khí cacbonic kém dần khi bị viêm phế quản phổi, lâu dần sẽ dẫn đến suy hô hấp, khó thở. Người bệnh có thể phải dùng máy thở để thở.
• Hội chứng suy hô hấp cấp tính: Đe dọa tính mạng của người bệnh nếu không được điều trị kịp thời
• Áp xe phổi: Bệnh chuyển biến nặng có thể dẫn đến tình trạng những túi dịch chứa mủ tràn vào bên trong phổi gây áp xe phổi.
• Nhiễm trùng huyết (nhiễm trùng máu): Biến chứng viêm phế quản phổi do bị viêm nhiễm gây phản ứng miễn dịch, làm cho các cơ quan, mô trong cơ thể bị tổn thương. Người bệnh có thể bị suy đa tạng gây tử vong cao.
• Những biến chứng viêm phế quản phổi khác: Nhịp tim không đều, suy tim, suy thận…

Điều trị bệnh viêm phế quản phổi

Tùy thuộc vào tình trạng bệnh mà có thể điều trị tại nhà hoặc đến bệnh viện điều trị theo chỉ định của bác sĩ.

Điều trị viêm phế quản phổi tại nhà

Trường hợp bệnh nhẹ, người bệnh sẽ được chăm sóc và điều trị tại nhà bằng việc kết hợp uống thuốc theo đơn kê của bác sĩ và kết hợp ăn uống nghỉ ngơi khoa học. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và mức độ bệnh mà bác sĩ kê đơn thuốc phù hợp. Sau khi uống thuốc, nghỉ ngơi và theo dõi ở nhà, người bệnh có thể khỏi bệnh sau 1 – 3 tuần.

Những loại thuốc điều trị viêm phế quản phổi thường được dùng gồm:

• Viêm phế quản phổi do vi khuẩn: Sử dụng những loại kháng sinh như Amikacin, Ampicillin… Nếu trước đó đã sử dụng kháng sinh thì bác sĩ có thể kê thuốc Augmentin hoặc thuốc Tarcefoksym dạng tiêm.
• Viêm phế quản phổi do vi trùng gây ra: Dùng thuốc Chloramphenicol.
• Viêm phế quản phổi do tụ cầu gây ra: Sử dụng các loại thuốc như Vancomycin, Bristopen, Cefobid, Cloxacillin…

Viêm phế quản phổi khi nào đến bệnh viện?

Đa số người bj viêm phế quản phổi được điều trị và chăm sóc tại nhà, nhưng người bệnh cần đến bệnh viện thăm khám để biết được chính xác bệnh và mức độ bệnh để được tư vấn biện pháp điều trị thích hợp.

Một số trường hợp, người bị viêm phế quản cần điều trị ở bệnh viện để theo dõi, đó là:

• Bị đau tức ngực
• Người cao tuổi trên 65 tuổi
• Bị khó thở, thở nhanh hoặc thở gắng sức
• Hạ huyết áp, huyết áp thấp
• Bị ho ra máu nhiều
• Thở máy
• Người lơ mơ, có dấu hiệu lú lẫn
• Đang phải điều trị bệnh phổi mãn tính

Khi có các triệu chứng trên, người bệnh cần đến bệnh viện để được theo dõi và điều trị ngay lập tức. Bác sĩ có thể chỉ định tiêm tĩnh mạch và dùng kháng sinh, cũng có thể áp dụng biện pháp điều trị khác để phù hợp với thể trạng của người bệnh.

Biện pháp phòng ngừa bệnh viêm phế quản phổi

Để phòng ngừa được căn bệnh viêm phế quản phổi, bạn cần chú ý những điều sau:

• Rửa tay sạch sẽ trước khi ăn, đưa tay lên mắt mũi miệng hoặc trước khi dụi mắt, sau khi đi vệ sinh, cầm nắm các thiết bị công cộng, tiếp xúc với người bệnh…
• Không hút thuốc lá
• Khi tiếp xúc với người bệnh, người nghi ngờ bị bệnh thì đeo khẩu trang, hạn chế giao tiếp
• Xây dựng chế độ ăn uống đầy đủ, sinh hoạt lành mạnh, nghỉ ngơi nhiều, tránh thức khuya… khiến cơ thể kiệt sức làm suy giảm hệ miễn dịch
• Tiêm phòng cúm hàng năm để ngăn ngừa bị virus, vi khuẩn tấn công, phòng ngừa viêm phế quản phổi

Trên đây là tổng hợp những thông tin cần biết về căn bệnh viêm phế quản phổi. Mong rằng chia sẻ này giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về căn bệnh này để có biện pháp phòng ngừa, nhận biết và điều trị phù hợp.

>> Xem thêm: Viêm phế quản có lây không? Con đường lây nhiễm là gì?