Thận âm hư là gì? Cách chữa theo từng bệnh lý gây ra

Thận âm hư là chứng bệnh gồm hàng loạt những chứng trạng do thận âm hư tổn làm mất cân bằng âm dương trong cơ thể mà gây ra rất nhiều bệnh khác nhau. Vậy thận âm hư ảnh hưởng như thế nào đến cơ thể? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu vấn đề đó qua bài viết này.

Thận âm hư là gì?

Vạn vật trong trời đất đều phân ra âm dương, cơ thể con người cũng có phần âm và phần dương vì thế tạng thận cũng chia ra làm thận âm và thận dương. Khi công năng của thận âm bị suy giảm làm mất cân bằng âm dương trong cơ thể mà gây ra bệnh biểu hiện bởi hàng loạt những chứng trạng khác nhau thì người ta gọi đấy là chứng thận âm hư. Có nhiều nguyên nhân gây ra thận âm hư, thận âm hư cũng gây ra nhiều bệnh khác nhau. Tuỳ thuộc vào từng bệnh mà có những biểu hiện ra triệu chứng cũng khác nhau.

Nguyên nhân

• Do tiên thiên bất túc (thận âm bị thiếu hụt từ khi mới sinh ra và không được bồi bổ đầy đủ)
• Dâm dục quá độ làm hư tổn thận âm
• Tình chí thất điều, ngũ chí hoá hoả thiêu đốt thận âm
• Bệnh lâu ngày không được điều trị đúng làm liên luỵ đến thận âm

Biểu hiện, cơ chế bệnh

• Âm dương trong cơ thể luôn khắc chế lẫn nhau mà đảm bảo sự cân bằng vì vậy cơ thể luôn khỏe mạnh. Khi thận âm hư, phần âm suy giảm không chế ước được phần dương khiến phần dương đi lên trên nhiễu loạn gây ra các chứng như: Đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, ù tai, mất ngủ… thường gặp trong bệnh tăng huyết áp.
• Âm hư sinh nội nhiệt nên xuất hiện các chứng: Ngũ tâm phiền nhiệt ( lòng bàn tay, bàn chân, ngực nóng), ra mồ hôi trộm, bốc hỏa… Mặt khác hư hoả thiêu đốt lâu ngày làm hao tổn tân dịch khiến miệng khô họng khát, táo bón, lưỡi đỏ mạch tế sác. Thường gặp trong bệnh đái tháo đường, rối loạn tiền mãn kinh.
• Thận chủ thuỷ, tâm chủ hoả, thuỷ phải đi lên hoả phải đi xuống thì cơ thể mới khỏe mạnh được. Thận âm hư, thuỷ không thăng lên được làm thuỷ hoả không giao nhau, tâm hỏa vượng mà gây ra chứng tâm thận bất giao. Thường gặp trong bệnh rối loạn giấc ngủ.
• Thận tàng tinh, tinh sinh tuỷ, tuỷ nằm trong xương nuôi dưỡng xương, khi thận âm hư thì tinh tủy không đầy đủ, xương không được nuôi dưỡng tốt mà gây ra chứng cốt chưng triều nhiệt (đau nhức trong xương). Mặt khác lưng là phủ của thận, vì vậy thận âm hư biểu hiện ra đau lưng eo.

Thận âm hư ở nam giới

Thận âm hư gặp ở cả nam lẫn nữ. Đối với nam giới thì biểu hiện của thận âm hư sẽ khác so với nữ giới. Khi nhắc đến thận âm hư ở nam giới thì người ta thường nghĩ ngay đến những vấn đề về tình dục, điều đó là phổ biến nhưng chưa đủ vì thận hư ở nam giới còn gây ra nhiều chứng bệnh khác nữa.

Vì thận tàng tinh, chủ về sinh dục và phát triển của cơ thể. Khi thận âm hư do tiên thiên không đầy đủ thì cơ thể của các bé nam sẽ chậm phát triển, chậm phát dục, người hay bị ốm yếu…

Thận âm hư ở nam giới trưởng thành thì do nhiều nguyên nhân gây ra như: Tiên thiên bất túc, phòng dục quá độ, tình chí thất điều, bệnh lâu ngày mà chữa không đúng… Thận tàng tinh chủ về sinh dục, khi thận âm hư thì tinh không đủ mà khiến cho tinh lực và sức lực của nam giới giảm sút, chất lượng tinh trùng kém, ảnh hưởng đến quan hệ vợ chồng. Mặt khác thận âm hư cũng gây ra nhiều bệnh liên quan đến sinh dục của nam giới như: Rối loạn cương dương, di tinh, mộng tinh, hoạt tinh… Ngoài những chứng bệnh đặc trưng của nam giới ở trên thì thận âm hư cũng gây ra các chứng bệnh khác như: Đau lưng, ra mồ hôi trộm, bốc hỏa, đau đầu, ù tai, hay cáu gắt ….

Thận âm hư ở nữ giới

 Thận âm hư là chứng bệnh hay gặp ở phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ ở tuổi tiền mãn kinh. Khi nói đến thận âm hư ở nữ giới thì người ta sẽ nghĩ ngay đến các chứng trạng như bốc hỏa, cáu gắt, hoa mắt chóng mặt nhưng những chứng trạng trên chỉ là 1 phần trong chứng thận âm hư ở nữ giới. Sau đây chúng tôi sẽ nói kỹ hơn về chứng bệnh này.

 Đối với các bé gái thì thận âm hư thường do tiên thiên bất túc, ăn uống không đầy đủ mà gây ra, nó khiến các bé phát triển chậm, phát dục chậm, kinh nguyệt đến muộn hoặc không đều…

 Thận âm hư ở người nữ giới trưởng thành thì thường do sinh đẻ nhiều, ăn uống không đầy đủ, lao lực quá độ, tình chí không thư sướng mà gây nên. Thận tàng tinh, chủ về sinh dục và phát dục, khi thận âm hư tinh không đầy đủ, sự phát triển và phát dục của người nữ giới sẽ bị ảnh hưởng mà gây nên các chứng khó có thai, hiếm muộn, mãn kinh sớm…Phụ nữ sinh đẻ nhiều, lao lực quá độ, ăn uống không đầy đủ, tình chí thất điều làm thận tinh suy giảm, tinh huyết không đủ làm cho 2 mạch xung nhâm rối loạn mà gây ra các chứng rối loạn kinh nguyệt, bốc hỏa, đau đầu chóng mặt, mất ngủ hay cáu gắt… thường gặp trong tuyệt kinh tiền hậu chứng. Ngoài ra thận âm hư ở phụ nữ còn gây ra một số chứng bệnh như: Suy giảm sinh lý, lãnh cảm, khô cạn ham muốn, đau nhức xương khớp, đau mỏi lưng eo…

Thuốc chữa thận âm hư

Thận âm hư gây ra nhiều bệnh, tuỳ từng thể bệnh mà chúng ta có những phương pháp chữa và dùng thuốc khác nhau. Sau đây là một số bệnh và một số bài thuốc YHCT thường dùng.

Thận âm hư gây ra chứng âm hư hỏa vượng (thường gặp trong bệnh tăng huyết áp)

• Pháp điều trị: Tư âm tiềm dương
• Bài thuốc: Lục vị quy thược thang
• Nguyên liệu: Thục địa  16g, Sơn thù 8g, Hoài sơn 12g, Phục linh 8g, Đan bì 8g, Trạch tả 8g, Đương quy 8g, Bạch thược 8g.

Thận âm hư gây ra chứng tiêu khát (Đái tháo đường)

• Pháp điều trị: Bổ âm, sinh tân, chỉ khát
• Bài thuốc: Thiên hoa phấn thang
• Thành phần: Thiên hoa phấn 8g, Sơn thù 8g, Sa sâm 8g, Thục địa 20g, Hoài sơn 20g, Đan bì 12g, Kỷ tử 12g, Thạch hộc 12g.

Thận âm hư gây ra chứng tâm thận bất giao (mất ngủ)

• Pháp điều trị: Giao thông tâm thận
• Bài thuốc: Thiên vương bổ tâm đan
• Nguyên liệu: Sinh địa hoàng 120g, Huyền sâm 15g, Đương quy thân 60g, Bạch phục linh 15g, Mạch đông 60g, Cát cánh 15g, Toan táo nhân 60g, Ngũ vị tử 15g, Thiên đông 60g, Viễn trí 15g, Bá tử nhân 60g, Chu sa 15g, Nhân sâm 15g, Đan sâm 15g.

Thận âm hư gây ra các chứng bệnh khác

• Pháp điều trị: Tư âm bổ thận
• Bài thuốc: Lục vị địa hoàng hoàn
• Thành phần: Thục địa  16g, Sơn thù 8g, Hoài sơn 12g, Phục linh 8g, Đan bì 8g, Trạch tả 8g.

Thận âm hư nên ăn gì?

Thận âm hư là do âm dịch bị hao tổn, hư hoả bốc lên thiêu đốt khiến tân dịch hao tổn mà gây ra. Vì vậy bị thận âm hư thì chúng ta nên ăn những thứ mát, sinh tân dịch. Sau đây là một số thứ mà bị thận âm hư nên ăn:

• Đậu đen: Sao lên rồi hãm nước uống sẽ bổ được thận âm
• Ngó sen: Ăn với mật ong có tác dụng bổ âm sinh tân chỉ khát (hỗ trợ chữa đái tháo đường)
• Quả dâu chín hay đông y còn gọi là tang thầm: Bổ thận sinh tân dịch
• Trứng gà ta: Ích âm bổ thận
• Rùa và ba ba: Bổ khí dưỡng huyết mạnh gân cốt

Có thể bạn quan tâm: Hội chứng thận hư ở trẻ em

Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi về chứng thận âm hư. Qua bài viết này hi vọng mọi người sẽ có những kiến thức nhất định về chứng thận âm hư để có thể phòng tránh và điều trị hiệu quả.